بەردە زلەكانی عەلی باپیر نەهاوێژران

بەردە زلەكانی عەلی باپیر نەهاوێژران

عەلی باپیر لەبەر سپلێتی دەسەڵاتدا خەونی زل دەبینێت

ئا: کەیوان عمر قوربانی

2018-7-12 ئێستا كۆمەڵی ئیسلامی دارای شەش كورسیی پەرلەمانییە، لەگەل ئەوەی لەتەواوی جیهانی ئیسلامیدا تەوژمی ئیسلامی روی لەزیادی ناوەو ئیسلامی سیاسی بووەتە دیاردە.بەلام كۆمەڵۆچكەكەی عەلی باپیر لەرووی جەماوەرییەوە داویە لەكزی. ئەم كزییە جەماوەرییەی كۆمەلی ئیسلامی لەكاتێكدایە، كە پانتاییەكانی ئازادی بەردەم كاروچالاكی كۆمەل لەهەموو كات زیاتر رەخسێنراوە، ئەم كەوتنەی شكۆو شەوكەتی وتارە ورەبەخشەكانی بانگەشەی عەلی باپیر لەكاتێكدایە كە میدیاو میمبەرو مزگەوتەكان زیاتر لەبەردەم بانگەشەی كۆمەڵدا كراونەتەوە. ئەم روشانەی هەستی خۆبەقەبە زانینی كۆمەڵ لەكاتێكدایە كە پێوەندییەكان كۆمەڵ زیاد لەهەمووكات لەگەڵ پارتە باڵادەستەكانی دەسەڵاتدا تۆكمەو تەیارن بە خۆگونجاندنی ژَێربەژێری‌و دیپلۆماسیی. كۆمەڵ هەم لەڕووی ئیمكانی مادییەوە هەمیش لەرووی ئیمانی سەركەوتن‌و بردنەوەوە زیاد لەهەمووكات پێی وابوو شان دەدات لەشانی دەسەڵات‌و دەبێتە رەقەمێكی بەهێزی مەیدانەكە. ئەم شیكارو شرۆڤانە لەمەر ئاكامی پێشبینیكراوی هەڵبژاردنەكان لە زیهنی سیاسی كۆمەڵدا، پەیوەست نەبوو بەشیكارێكی واقعی‌و وردو زانستییەوە، بەڵكو تەواوی شیكارەكان وابەستە بوون بەبنەمای چەند خەون‌و خەیاڵێكی ئەمیرانەی عەلی باپیرو لەو سۆنگەیەشەوە میدیای بینراو بیستراوی كۆمەڵ دەهۆڵیان بۆ سەركەوتن كوتا. بەخوێندنەوە بۆ گوتارو گریمانە سیاسییەكانی عەلی باپیر لەسەرو بەندی هەڵبژاردنەكاندا، ئەو راستیە دەردەكەوێت كە عەلی باپیر وەك هێزێكی مەزنی مەیدانەكە روانیویە ئاسۆی ئایندەی پارتەكە. بەجۆرێك خۆی لەسەرووی یەكگرتووی ئیسلامییەوە دەبینییەوە. تەنانەت بەگوێرەی زانیارییەكان یەكێك لە هۆكارەكانی نەبوونی بەرەیەكی ئیسلامی لەهەڵبژاردنەكاندا دەگەرایەوە بۆ ئەوەی كە عەلی باپیر پارتەكەی خۆی زیاد لە یەكگرتووی ئیسلامی بەجەماوەری زانیوە. عەلی باپیر لەچەندین دانیشتندا رازی نەبووە بەپێشنیازەكانی یەكگرتوو كە پێویستە لەئەگەری بەرەی ئیسلامیدا پشكیان لەیەكگرتوو كەمتر بێت. هەروەها پێشی وابووە بزووتنەوەی ئیسلامی هێزێكی پاشكۆیەو ناتوانێت تەنها كورسییەكیش بۆ پەرلەمان پێكبهێنێت. چونكە بەئاشكرا لەسەرو بەندی دواین رۆژەكانی بانەشەی هەڵبژاردندا بێ‌ پەردەوتی بزووتنەوە ناتوانیچت كورسی پەرلەمان بهێنێتز ئەم بریارەی عەلی باپیر لەئاكامی هیچ دیراسەیەكی زانستی‌و زانیارییەكی سیاسی نەبوو بۆ رەوشی كۆمەڵ، وەك رێبەری بزووتنوە لەكاردانەوەی ئەو وتەیەدا وتی جگە لەتەفسیری خەونێكی خۆی بۆ پێشهاتی دۆرانی بزووتنەوە هیچی تر نییە. هاوكات عەلی باپیر بزووتنەوەی ئیسلامی تۆمەتباركرد بە وابەستەبوونیان بە پرۆژەی دەسەڵاتەوەز لەكاتێكدا وەك لە روونكردنەوەی ئەندامێكی باڵای بزووتنەوەدا هاتووە، ئەوان لەهیچ ئیمتیازێكی دەسەڵاتدا لەسەدا %10ی كۆمەڵی ئیسلامی لەدەسەڵات سودمەند نەبوون. هەر بەوتەی ئەو ئەندامەی بزووتنەوە كە نایهەوێت ئاماژە بەناوی بكرێت، تەواوی بارەگاو بازنەكانی كاری كۆمەڵ لەهەولێرو سلێمانی و تەنانەت بە شوێنی خەوتنەكەی عەلی باپیریشەوە ئیمتیازی دەسەڵات‌و هێزە هەرێمییەكانە بۆ كۆمەڵ، بەڵام بزووتنەوە تەنها بارەگایەكیشی لە حكومەت‌و هێزە سیاسییەكانی دی وەرنەگرتووەو بەڵكو هەندێك لەبارەگاكانیشی داگیركراون. هاوكات بزووتنەوە پێی وایە گەر تەماشای دیقەی كەناڵی پەیامو رابوون بكەیت جا دەزانن كامیان لەبەر سپلێتی پارەی دەسەڵاتدان. لەراستیدا وتەكانی عەلی باپیر هەمیشە بۆ سەر دڵی دۆست‌و نەیارە ئیسلامییەكانی چ ئەوانەی لەناو پارتە ئیسلامییەكانی تردانو چ ئەوانەی لەناو پارتەكەی خۆشیدان بەو كەسایەتییە ئیسلامییە سەربەخۆیانەیشەوەن هەمیشە وتەی ئازاردەرو بەرامبەر بەكەم زانینی پێوەدیاربووەز هەمیشە وتەكانی عەلی باپیر وتەی زبرو روش‌و رەق بوون. هەمیشە لەغرورەوە دواوەو بەهیوایەكی زیاد لە چارەنوسی ئایندەی روانیویەتی. هەربۆیە هەمیشەیش ئەم تێروانینانەی توشی شۆكییان كردووەز عەلی باپیر وەك ئەوەی ئەمرۆ میدیایەك لە گۆرێدا نەبێت، خۆی و خانەوادەی لەژێرەوە دەستی تەوقەی توند گوشیوە لەتەك تەیارو تەرەفێكی دەسەڵاتداو لەسەرەوەیش بێباكانە بالۆرەی ئۆپۆزسیۆن بەشوێن پایەكانی گۆراندا رایدەكێشێت‌و تەوقە لەگەڵ هەمواندا بەحەرام‌و حەد دار دەزانێت. لەم هەڵبژاردنەدا كۆمەڵی ئیسلامی زۆر دووای یەكگرتوو كەوت‌و زانی كەجیاوازییەكانیان لەگەلچ یەكگرتوو چەند دورن. عەلی باپیریش ئەوەی بۆ روون بوویەوە كە ئەمیرایەتییەكەی لەگەڵ ئەمری وتارەكانی یەك ناگرێتەوەو بۆی دەركەوت كە وشەی ئەمیر چەند نەگونجاوە بۆ كەسێك كە لەهۆڵێكدا تەنها شەش لەكورسییەكانی چەپڵە بۆ ئەو لێبدەن. ئەو كورسیانەیش رابردووی هەندێك لەكاندیدەكانی دوورن لەرابردووی كۆمەڵ‌و بەشێكیان بەبەكارهێنانی مێزەرو عاتیفەی وێنەو ویژدان‌و بەشێكیشیان بەپەروەردەی ئەدەبیاتی كرێكارو بەشێكیشیان بە پشكی ژن بوون هاتوونەتە دەست. لەلایەكی تریشەوە دەردەكەوێت عەلی باپیر لەم هەڵبژاردنەدا نەیتوانی وەك جاران دەنگی شێخانی تەریقەت‌و خانەوادەی نەقشبەندی‌و هەوادارانی ئەورێبازە پیرۆزە كەسپ بكات. چونكە لەرۆژانی پێش هەڵبژاردن ئەوانی دڵبرینداركردو تۆراند. هاوكات لەناو خودی كۆمەڵیشدا دەستی تۆڵەی چووە دەنگەكانی كچی پێشەوای كۆمەڵ‌و نەیهێشت بگاتە پەرلەمان. ئەوە چ دابو رسومێكی شەرعییە كە نامەی تایبەت بنێرێت بۆ ناوچەكانی حزبەكەی كە بڵێت دەنگ بەفڵان بدەن‌و دەنگ بە فڵان مەدەن. بە وتەی ئەندامێكی ناوچەی كۆمەڵ لە دەڤەری هەڵەبجە ئەو ئیعجابە دروست بوو كاتێك پۆلیسەكانی كۆمەڵیان ئاگادار كردبوویەوە كە پێویستە دەنگ بە كەسێكی دیاریكراو بدەن. لێرەوە دەردەكەوێت كە چ مەینەتێك لە سیاسەتی رەوانی ئەم حیزبەدا ئامادەیی هەیە.